Dongu nedir cografya

7.

Bir kez daha hiç meslek şovenizmi yapmadan ve akademik olmayan bir yola sapmadan yinelemek istiyorum:

“Coğrafya’nın sosyal yanı ya da konuları ve insan bilimleri bağı bir gerçektir. Bu birikim, toprağın verimli olmasını sağladığı için tarım, yerleşim ve ticaret gibi insan faaliyetleri açısından oldukça önemlidir.

Ayrıca ekolojik açıdan da pek çok canlının üreme ve beslenme alanı olarak işlev görür. Örneğin, ekolojik komünler, yenilenebilir enerji ve organik tarımı teşvik eder.

---

3. Coğrafyanın Ana Dalları ve Yardımcı Bilimleri

Coğrafyanın inceleme alanı, atmosferdeki iklim olaylarından yerkabuğunun şekillenmesine, nüfus hareketlerinden ekonomik faaliyetlere kadar oldukça geniştir.

Şimdi, coğrafyanın bu geniş inceleme sahasını nasıl alt dallara ayırdığını görelim.

--------------------------------------------------------------------------------

2. Aksine, gezegenimizdeki doğal sistemler ile insan faaliyetleri arasındaki karmaşık ve dinamik ilişkiyi anlamaya odaklanan stratejik bir bilim dalıdır. En yaygın sınıflandırma, akarsu yükünün birikme şekline göre yapılandırılır:

1. Menderesli (Kıvrımlı) Deltalar

   • Akarsu, ağız kısmında yavaşlayarak kıvrımlar oluşturur ve böylece tortu birikimi farklı kollara ayrılır.
   • Örnek: Nil Deltası (Mısır).

2. Kuş Ayağı (Bird’s Foot) Deltalar

   • Akarsu, ince uzun kollara ayrılarak denize doğru uzanır, kuş ayağına benzer bir görünüm alır.
   • Örnek: Mississippi Deltası (ABD).

3. Estuarin (Halij) Deltalar

   • Geniş haliçlerin bulunduğu alanlarda genellikle gelgit etkisiyle tortuların aşınıp sürüklenmesi zordur.

     Örneğin, bir komünde yaşayan insanlar, coğrafi izolasyon nedeniyle güçlü bir topluluk bağı geliştirir.

Önemli Nokta: Komünler, sürdürülebilir kalkınma ve çevre koruma bağlamında günümüzde yeniden popülerlik kazanıyor. Örneğin, Karadeniz Bölgesi’ndeki fındık üretici kooperatifleri, coğrafi koşullara (yağışlı iklim, engebeli arazi) uyum sağlar ve toplu pazarlama yapar.

4. Adım Adım Uygulama Örneği:

   1. Kurulum Aşaması: Bir grup insan, coğrafi bir alanda (örneğin, bir vadi) toplanır ve ortak kurallar belirler.
   2. Kaynak Yönetimi: Coğrafi faktörler (su kaynakları, toprak kalitesi) dikkate alınarak tarım veya enerji üretimi yapılır.
   3. Sosyal Etkileşim: Komün üyeleri, kararları oylama yoluyla alır, bu da coğrafi izolasyonun sosyal yapıyı güçlendirmesine yol açar.
   4. Sürdürülebilirlik: Çevre coğrafyası bağlamında, komünler yenilenebilir enerjiyi teşvik eder, örneğin güneş panelleri kullanarak.

Bu örnekler, komünlerin coğrafyanın hem fiziksel hem de insan odaklı yönlerini nasıl etkilediğini gösterir.

---

5.

Delta denildiğinde akla ilk gelen özellik, akarsuyun taşıdığı malzemeleri kıyı çizgisi yakınında biriktirmesi ve bu birikmeyle birlikte kıyı şeridinin zamanla ilerlemesidir. Yeryüzü ölçeğinde, örneğin bir iklim bölgesi ya da biyomda ya da biyom parçasında, coğrafi bölge, bölüm ya da yörede ya da bir su havzasında söz konusu etkiler ve verilecek olan uyum, göç ya da istilacı türler vb.

Bu, coğrafi bir konumda (örneğin, bir köy veya tarım arazisi) gerçekleşir ve üyeler arasında kaynakların paylaşımı, karar alma süreçleri ve sosyal etkileşimler vardır. Beşeri coğrafyanın başlıca alt dalları şunlardır:

• Nüfus Coğrafyası: Nüfusun dağılışı, yapısı, yoğunluğu ve hareketleri.
• Yerleşme Coğrafyası: Kırsal ve kentsel yerleşmelerin konumu, gelişimi ve fonksiyonları.
• Tarım Coğrafyası: Tarımsal faaliyetlerin, ürün desenlerinin ve hayvancılığın dağılışı.
• Sanayi ve Enerji Coğrafyası: Sanayi tesislerinin, enerji kaynaklarının dağılışı ve mekâna etkileri.
• Turizm Coğrafyası: Turizm faaliyetlerinin mekânsal dağılışı ve etkileri.
• Siyasi Coğrafya: Ülkelerin coğrafi konumları, sınırları ve jeopolitik özellikleri.

Fiziki coğrafyanın incelediği bölgelerin (örneğin bir iklim bölgesi) sınırları binlerce yılda değişirken, beşeri coğrafyanın incelediği bölgelerin sınırları çok daha hızlı değişebilir.

Delta Oluşumunu Etkileyen Faktörler

1. Akarsu Debisi
2. Akarsu Hız ve Yük Miktarı
3. Gelgit Etkisi
4. Dalgaların ve Akıntının Şiddeti
5. Jeolojik Yapı: Kıyının eğim durumu, ana kaya türü
6. İklim Özellikleri: Yağış miktarı, sıcaklık vb.

8.

Isınan havanın yükselmesiyle Ekvator'da Termik Alçak Basınç, soğuyan havanın çökmesiyle kutuplarda Termik Yüksek Basınç kuşakları oluşur.

Sıcaklık Kuşakları: Güneş ışınlarının geliş açısındaki bu farklılık, Ekvator çevresinde Sıcak Kuşak, kutuplar çevresinde Soğuk Kuşak ve ikisi arasında Ilıman Kuşak olmak üzere temel sıcaklık kuşaklarının oluşmasına neden olur.

Gölge Boyları: Güneş ışınlarının daha eğik geldiği kutuplara doğru gidildikçe cisimlerin gölge boyları uzar.

Aydınlanma Çemberi: Küresel şekil nedeniyle Dünya'nın yarısı Güneş tarafından aydınlatılırken (gündüz), diğer yarısı karanlıkta kalır (gece).

Jeomorfolog ve/ya da Coğrafyacıların Tarım ve Orman Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Bağlı Kuruluşlarındaki İstihdam Olanaklarının ve Olası Katkılarının Mesleki Tanınırlık ve Yeterlilikler ile Var Olan Gerçek Katkılar Dikkate Alınarak Değerlendirilmesi. Amacım, öğrenmeyi kolaylaştırmak ve konuyu ilginç kılmak. Coğrafi faktörler (iklim, toprak yapısı, su kaynakları) komünlerin oluşumunu etkiler.

Sosyal ve Kültürel Etkiler: İnsan coğrafyasında, komünler kültürel kimlik, gelenekler ve toplumsal cinsiyet rolleri gibi konuları yansıtır.